เมื่อเดือนพฤศจิกายนที่ผ่านมา (2021) นักวิจัยจากศูนย์วิจัย MBARI ออกสำรวจนอกชายฝั่งอ่าวมอนเทอเรย์ รัฐแคลิฟอร์เนีย และพบกับสิ่งมีชีวิตหายากระดับ Ultra Rare คือ “แมงกะพรุนแฟนธอมยักษ์” (Giant Phantom Jellyfish) หรือฉายา “ผียักษ์ใต้ทะเล”
ทีมวิจัยพบ “แมงกะพรุนแฟนธอมยักษ์” ที่ใต้ทะเลลึก 1,000 เมตร ณ จุดที่เรียกว่า Midnight Zone โดยใช้ Doc Ricketts หุ่นยนต์สำรวจใต้น้ำ (ROV) ซึ่งตัวที่พบมีขนาดใหญ่มาก ความยาวถึง 10 เมตร ! (ถ้านึกไม่ออกว่ามันใหญ่แค่ไหน ให้ลองนึกภาพแมงกะพรุนยาวเท่ารถเมย์) และสาเหตุที่เราเรียกมันว่าผียักษ์ใต้ทะเล คือนอกจากขนาดตัวมหึมาแล้ว มันยังมีสีดำและหนวดที่ราวกับสวมผ้าพันคอพริวไหว ดูน่าขนลุกและสวยงามในเวลาเดียวกัน
โดย “แมงกะพรุนแฟนธอมยักษ์” ถูกพบครั้งแรกเมื่อปี ค.ศ.1899 และจากการสำรวจนับพันครั้งของ MBARI เผยว่าพบแมงกะพรุนแพนธอมยักษ์ เพียง 9 ครั้งเท่านั้น และตลอดระยะเวลากว่า 122 ปี นับตั้งแต่การค้นพบครั้งแรก ก็มีรายงานการพบเจอมันจากการสำรวจทั่วโลกเพียง 110 ครั้งเท่านั้น เรียกได้ว่า หาตัวยากมากจริง ๆ ดังนั้นการศึกษาพฤติกรรมของแมงกะพรุนชนิดนี้จึงเป็นเรื่องยาก ทำให้ไม่มีใครรู้จักข้อมูลของมันเท่าไหร่นัก
อย่างไรก็ตาม เท่าที่พอทราบตอนนี้คือ พวกมันน่าจะอาศัยอยู่ในเขตทะเลลึกตั้งแต่ Midnight Zone ถึง Twilight Zone ณ ระดับความลึกประมาณ 1,000-6,000 เมตร พบได้ในมหาสมุทรทั่วโลก (ยกเว้นในเขตอาร์กติก) สามารถปล่อยแสงสีส้มแดงออกมาจากระฆังหรือส่วนหัวออกมา เพื่อล่อเหยื่อจำพวกแพลงก์ตอนหรือปลาขนาดเล็ก ใช้แขนในการดักจับเหยื่อ แต่ถึงอย่างนั้น นักวิจัยไม่ทราบว่ามันผสมพันธุ์อย่างไร ? อายุยืนแค่ไหน ? หรือมีขนาดใหญ่สุดได้แค่ไหน ? ทั้งหมดนี้เป็นสิ่งที่นักวิจัยต้องค้นหาคำตอบต่อไปครับ
เพิ่มเติม – เคยสงสัยหรือไม่ว่า สิ่งมีชีวิตใต้ทะเลลึกสามารถรับมือกับแรงดันมหาศาลได้อย่างไร ? ตอบ : สิ่งมีชีวิตใต้ทะเลลึกจะมี “piezolytes” เป็นโมเลกุลที่ช่วยให้โปรตีนและเยื้อหุ่มเซลล์ต่าง ๆ ในร่างกายยืดหยุ่น สามารถรับมือกับแรงดันมหาศาลใต้ทะเลได้ นอกจากนี้ กระดูกของสิ่งมีชีวิตใต้ทะเลเป็นกระดูกอ่อน ไม่แตกหักง่ายเหมือนกระดูกปลาทั่วไป และสำหรับแมงกะพรุนที่ไม่มีกระดูกด้วยแล้ว การรับมือกับแรงดันแบบนี้ก็ไม่ใช่เรื่องยากเท่าไหร่
Fact – “Lion’s mane jellyfish” หรือชื่อไทย “แมงกะพรุนแผงคอสิงโต” เป็นแมงกะพรุนที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในโลก อาศัยอยู่ในทะเลอาร์กติก แปซิฟิกเหนือและแอตแลนติกเหนือ มีขนาดกว้าง 3 เมตร ยาวได้สูงสุดถึง 30 เมตร ซึ่งขนาดใกล้เคียงกับวาฬสีน้ำเงินเลยทีเดียว และถึงแม้มันจะขนาดใหญ่ดูน่ากลัว แต่มันไม่เป็นอันตรายต่อมนุษย์ (พิษไม่แรง)
