แมวป่า (Serval Cat – เซอร์วัล) คือสัตว์จำพวกแมวที่อาศัยอยู่ในแอฟริกาตะวันออก ลักษณะเด่นของมันคือ คอยาว หูใหญ่ หัวเล็ก และมีลวดลายเป็นจุดทั่วลำตัว แต่ภาพที่ถ่ายได้โดยช่างภาพนักสำรวจชาวอังกฤษ George Benjamin แสดงให้เราได้เห็นว่า Serval Cat ที่อยู่ตามธรรมชาติ ก็มีตัวสีดำล้วนเฉกเช่นแมวทั่วไปเช่นกัน ซึ่งเป็นปรากฎการณ์ที่น่าสนใจมากครับ (ภาพด้านล่างนี้ จอร์จ ถ่ายได้ที่ประเทศแทนซาเนียครับผม)
Lynn Von Hagen นักชีววิทยา เผยว่า ครั้งหนึ่งเธอเคยพบลูกแมวสีดำเดินอยู่ข้างถนนในเขตอนุรักษ์ของประเทศเคนยา เมื่อตรวจสอบก็พบว่า มันคือแมวป่า Serval Cat ที่ปกติจะมีลักษณะสีสันลวดลายเป็นลายจุดคล้ายเสือดาว แต่แมวป่า Serval Cat ตามธรรมชาติ กลับมีลวดลายสีดำล้วนมากถึง 46% ของจำนวนแมวป่า Serval Cat ทั้งหมด
ทำไมแมวป่า Serval Cat จึงเป็นสีดำ ? สาเหตุที่ทำให้พวกมันกลายเป็นสีดำ เนื่องจากเป็นความผิดปกติทางพันธุกรรมที่เรียกว่า “เมลานิซึม” (melanism) ความผิดปกตินี้เกิดจาก เมลานิน หรือเม็ดสีที่สร้างจากเซลล์ผิวหนัง-ผลิตเม็ดสีดำมากกว่าปกติ จึงเกิดปรากฎการณ์สิ่งมีชีวิตมีลักษณะขนสีดำเกิดขึ้น
ปรากฎการณ์นี้ ยังเกิดขึ้นในสัตว์ชนิดอื่น เช่น เสือดำ โดยเสือดำนั้นไม่ใช่เสือสายพันธุ์ใหม่แต่อย่างใด แต่เป็นสายพันธุ์เดียวกับเสือดาวที่มีความผิดปกติทางพันธุกรรมที่เรียกว่า “เมลานิซึม” เช่นกันนั่นเอง
ทำไมปริมาณแมวป่า Serval Cat ในธรรมชาติ จึงมีจำนวนที่เป็นสีดำมากเทียบเท่ากับสีธรรมดา ?
ก่อนหน้านี้เราบอกว่าเป็นเพราะความผิดปกติ แต่ก็มีอีกฝั่งหนึ่งที่ไม่คิดเช่นนั้น โดยพวกเขามองว่าเป็นเพราะการวิวัฒนาการ-เพื่อปรับตัวให้สอดคล้องกับธรรมชาติ นั่นเพราะ การเปลี่ยนแปลงทางพันธุกรรมของทุกสิ่งมีชีวิต ย่อมเกิดจากสภาพแวดล้อมที่เอื้ออำนวยต่อพันธุกรรม แม้ว่าลวดลายธรรมชาติของ แมวป่า Serval Cat จะเอื้ออำนวยในเรื่องการพรางตัวมากกว่า แต่นักวิทยาศาสตร์คาดว่า ภาวะผิดปกติทางพันธุกรรมเมลานิซึมซึ่งส่งผลให้ขนเป็นสีดำ น่าจะเกี่ยวข้องกับการควบคุมอุณหภูมิในร่างกายด้วยขนสีดำ ไม่ได้เกี่ยวข้องกับการอำพรางตัวใด ๆ ทั้งสิ้น อาจงงหน่อยแต่สรุปสั้น ๆ ได้ว่า
“เมื่ออากาศแปรปรวนมากขึ้น ร้อนสุด-หนาวสุด ขนสีดำที่ทำให้ควบคุมอุณหภูมิร่างกายได้ดีกว่า จึงมีมากขึ้นนั่นเอง – ธรรมชาติบังคับให้สิ่งมีชีวิตต้องปรับตัว”
ปริมาณแมวป่า Serval Cat ในธรรมชาติมีจำนวนมากแค่ไหน ? และพบได้ที่ใดบ้าง ?
แมวป่า Serval Cat อาศัยอยู่ทั่วไปในทวีปแอฟริกา และทางตอนใต้ของทะลทรายซาฮาร่า แต่บริเวณที่จะพบแมวป่า Serval Cat ที่มีสีดำได้มากที่สุด คือทางตะวันออกของแอฟริกา
แมวป่า Serval Cat เป็นสัตว์ Exotic pets (สัตว์เลี้ยงชนิดพิเศษ) ที่มีนิสัยไม่ต่างจากสัตว์ป่า แต่ถ้าถูกเลี้ยงโดยผู้เชี่ยวชาญตั้งแต่เด็กจะเชื่องไม่ต่างจากแมวบ้าน ส่วนราคาของแมวป่า Serval Cat ที่นำเข้ามาขายในประเทศไทยจะอยู่ที่หลักแสนบาทขึ้นไป
ทั้งนี้ สาเหตุที่พวกมันถูกตั้งชื่อว่า “เซอร์วัล” (Serval) ก็เพราะ มาจากภาษาโปรตุเกสแปลว่า “กวางหมาป่า” เนื่องจากมีลักษณะเด่น คอยาว หูใหญ่ หัวเล็ก ทำให้ดูแล้วคล้ายกวาง จัดเป็นแมวป่าขนาดใหญ่ชนิดหนึ่ง และพวกมันมีสายพันธุกรรมใกล้เคียงกับ คาราคัล (Karakulak) ครับบบ
